Voorjaarsconcert met Schilderijententoonstelling - 19 maart 2017
15 maart 2017. Op zondagmiddag 19 maart om 14:00 uur geven de orkesten van
Sint
Caecilia uit Schipluiden en
Pius X uit Poeldijk een Voorjaarsconcert in de rk Jacobuskerk in Schipluiden. De twee meest aansprekende muziekstukken die
ten gehore worden gebracht zijn de Schilderijententoonstelling van Modest Moussorgski en de Hymn of the Highlands van Philip Sparke.
De toegang is gratis; met een vrije gift kan het concert worden beoordeeld.
Het harmonieorkest van Sint Caecilia Schipluiden o.l.v. Harmen Cnossen
begint met het alom bekende muziekstuk 'Schilderijen van een
tentoonstelling' van
Modest Moussorgski (1839-1881). Hij maakte hij een muzikale
interpretatie van tien tekeningen en aquarellen van zijn vriend
Viktor Hartmann (1834-1873), een Russische architect, beeldhouwer en
kunstschilder.
Na de pauze neemt de fanfare van Pius X uit Poeldijk op het podium plaats.
Onder leiding van hun nieuwe dirigent Gerben Kralt speelt het orkest onder
andere een sfeervol werk van
Philip Sparke, de Hymn of the Highlands.
Schilderijen van een tentoonstelling - de muziek
Modest Moussorgski componeerde het muziekstuk voor piano. Aanleiding was
het overlijden van Hartmann in 1873; Maurice Ravel orkestreerde het stuk
voor symfonieorkest en Joisé Schyns transcribeerde de versie van Ravel voor
harmonieorkest. Het is een afwisselend en uitdagend werk. Het eerste deeltje
en enkele korte tussendeeltjes hebben de naam Promenade en symboliseren het
wandelen naar een volgend schilderij. De verschillende promenades zijn
variaties op hetzelfde thema.
Modest Moussorgski (1839-1881).
De tien delen van de 'Schilderijententoonstelling' zijn:
- Gnomus, Een kreupele gnoom die grotesk loopt. De titel verwijst naar
een tekening van een notenkraker die uitgesneden is in de vorm van een
gnoom.
- Il vecchio castello, Een oud kasteel waar 's nachts een minstreel
een lied zingt. Ravel gebruikte in zijn orkestratie uit 1922 een
saxofoon voor de solostem.
- Tuilerieën, nu een tuin in Parijs. De geluiden van de spelende
kinderen in de tuinen klinken in de muziek door. Eerst hoort men de
jongens, dan de meisjes. Het ritme suggereert hun voortdurende gekwebbel
en spel.
- Bydlo. Het thema is hier de draaiende zware wielen van de Poolse
ossenwagen. Een sterk geaccentueerde puls is hoorbaar in de muziek.
- Ballet van de kuikens in de dop. Een van de opvallendste delen:
het kuikenballet. Hier hoor je de kuikens in de dop een ballet
uitvoeren.
- Samuel Goldenberg en Schmuÿle. Een ruzie tussen een rijke en een
arme Poolse jood (de namen zijn fictief). Een parodiestuk, waarin Joodse
en Poolse thema's hoorbaar zijn.
- Limoges, het marktplein. In dit deel zijn de ruziënde marktvrouwen
te horen op het marktplein van het Zuid-Franse stadje Limoges.
- Catacombae (Sepulcrum Romanus). De catacomben van Parijs worden
verkend met een lamp. De Latijnse titel slaat op het feit dat in de
Parijse catacomben ook Romeinse graven liggen.
- De hut op de kippenpoten (Baba-Yaga). De hut van Baba-Yaga is een
Russisch sprookje over een heks die in een hut op kippenpoten woont en
die kinderen lokt om die op te eten.
- De grote poort van Kiev. De Grote Poort van Kiev was een
architectonisch ontwerp van Hartmann, dat echter nooit is gerealiseerd.
Een mooie uitvoering om te beluisteren en te bekijken is van
Herbert von Karajan met het Berlin Philharmonic Orchestre.
De
pianoversie gespeeld door Viktor Urvalov is ook op Youtube te beluisteren.
Schilderijen van een tentoonstelling - de schilderijen
Veel schilderijen zijn verloren geraakt of misschien wel vernietigd.
Hieronder zijn de nog bekende afgebeeld. Dit muziekstuk is bij uitstek
geschikt om tijdens de muziek ook deze schilderijen te vertonen. Voor de
missende stukken wordt met creativiteit alternatieve beelden gebruikt, zoals
ook in de versie van Herbert von Karajan (zie boven). De schilder
Ed Wennink maakte tien schilderijen die het verhaal uitbeelden.
Viktor Hartmann (1834-1873).
Gnomus.
Ballet van de kuikens in de dop.
Samuel Goldenburg en...
... Schmuÿle.
Catacombae.
De hut op de kippenpoten (Baba-Yaga).
De Grote poort van Kiev.
Bronnen:
|
|
